انحصار یا عدم انحصار بدیعی فواصل آیات؟ (sbu.ac.ir)
انحصار یا عدم انحصار بدیعی فواصل آیات؟
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 هیأت علمی دانشگاه صنعتی شاهرود
2 دانشگاه تهران، پردیس فارابی
چکیده
قرآن کلام حکیم و حکیمانه است. پایان آیاتش را که تجلی گر اعجاز و بلاغت قرآن است و نقش مهمی در زیبایی، نظم‌بخشی و انسجام آیات دارد فاصله می نامند. در کلام حکیم و حکیمانه هر بخشی باید در ارتباط و تناسب کامل با قبل و بعد خود باشد و فاصله نیز از این حکم مستثنا نیست. اما سخن بر سر این است که این ارتباط چگونه است؟ ابن ابی الاصبع در قرن هفتم هجری ارتباط فاصله را در چهار نوع تصدیر، توشیح، ایغال و تمکین منحصر دانسته است. اکنون و پس از گذشت چندین قرن و با توجه به گستردگی و تنوع فواصل آیات آیا این انحصار همچنان پابرجاست یا می‌توان انواعی دیگر بر آن افزود؟ برخی بر این گونه‌ها، انواعی همچون تتمیم، تکمیل و تسهیم افزوده‌اند. در این مقاله به شیوه‌ای تحلیلی انتقادی به انحصار یا عدم انحصار روابط فواصل با آیات در چهار نوع یا بیشتر پرداخته شده است.
